جهاددانشگاهی؛ مظهر «ما می توانیم»

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سرطان معتمد، محمد درزی، عضو هیأت علمی و مشاور عالی رئیس پژوهشکده سرطان معتمد در یادداشتی که به مناسبت ۱۶ مرداد و سالروز تاسیس جهاد دانشگاهی نوشته و آن را در اختیار ایسنا قرار داده، آورده است:

در حالی چهل و چهارمین سالگرد جهاددانشگاهی را در کنار دیگر برادران و خواهران جهادگر گرامی می داریم که علاقه مندم به عنوان عضوی از اعضای پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی کمی درباره دستاوردهای این پژوهشکده در حوزه پژوهش و فناوری بنویسم.

پژوهشکده سرطان معتمد (مرکز تحقیقات سرطان پستان) از سال ۱۳۷۵ با عنوان مرکز تحقیقاتی - درمانی بیماری های پستان در مجموعه جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۹۱ پس از تفکیک از جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران به عنوان پژوهشکده سرطان پستان جهاد دانشگاهی به فعالیت خود ادامه داد. این پژوهشکده که از سال ۱۳۹۵ با موافقت هیئت امنای جهاد دانشگاهی تحت نام پژوهشکده سرطان معتمد فعالیت دارد با برخورداری از ۹ گروه پژوهشی فعال و متشکل از محققان و اعضای هیات علمی پرتلاش خود توانسته بر اساس ارزیابی مستقل وزارت بهداشت در بین تمامی مراکز پژوهشی کشور در حوزه سرطان - اعم از بالینی و زیست پزشکی - رتبه نخست را کسب نماید.

پژوهشکده سرطان معتمد به عنوان یکی از دستاوردهای مبارک جهاد دانشگاهی توانسته است با تدوین راهبردهای مشخصی در راستای اهداف کلان جهاددانشگاهی مسیر رشد خود را ترسیم و دنبال کند. موفقیت بزرگی که جز با تلاش مجاهدانه و بهره گیری از دانش تخصصی در مرزهای دانش به منظور پاسخ به نیازهای مردم حاصل نمی شود.

در همین راستا و به منظور پاسخ هرچه بیشتر به مشکلات فعلی بیماران حوزه سرطان، تاکید ما در پژوهشکده، تغییر رویکرد پژوهشی از تحقیقات بنیادی به پروژه های مسئله محور و معطوف به نیازهای ضروری کشور است.

خوشبختانه، این راهبرد امروز به عنوان یک باور در شخصیت یکایک محققان این پژوهشکده تجلی یافته و عموم طرح هائی که در پژوهشکده تعریف می شود، مبتنی بر ارائه راه حل برای مشکلات حوزه تشخیص و درمان سرطان است. به عبارت بهتر، تاکید اصلی ما، تعریف طرح های کاربردی است که بتوانند مشکلی از مسائل حوزه درمان را برطرف کرده و در صورت امکان به تولید یک خدمت و یا یک محصول منجر شود.

 از جمله نتایج این رویکرد در پژوهشکده سرطان معتمد که در حقیقت رویکرد قالب در عموم واحدهای جهاددانشگاهی است می توان به تولید «کیت تشخیص نیاز به شیمی درمانی گروهی از مبتلایان به سرطان پستان» در ذیل «پزشکی شخص محور» و کیت تشخیص سلول های سرطانی در گردش خون (CTC) اشاره کرد.

با استفاده از کیت تشخیص نیاز به شیمی درمانی گروهی از مبتلایان به سرطان پستان با پیشگیری از انجام غیرضروری و پرهزینه شیمی درمانی و عوارض ناشی از آن از خروج مبالغ هنگفتی از ارز کشور جلوگیری می شود.

 هزینه انجام این آزمایش در کشور آمریکا حداقل ۴۰۰۰ دلار و آن هم به صورت انحصاری در اختیار یک شرکت خاص است ولی این آزمایش پیشرفته در کشور ما با مبلغی حدود ۹ میلیون تومان در مرکز درمان پژوهشکده سرطان معتمد انجام می شود.

کیت تشخیص CTC (سلول های سرطانی در گردش خون) از دیگر فناوری هائی است که اخیرا در پژوهشکده توسعه پیدا نموده است. این فناوری در کنترل فرآیند درمان در بیماران متاستاتیک نقش داشته و باعث کاهش ریسک عود مجدد با بررسی تعداد سلول های سرطانی در خون بیمار می شود. نهایتا می توان با استفاده از آن بهترین پروتکل درمانی در مبتلایان به سرطان پیشرفته را ارائه کرد. این کیت در ارزانترین حالت حدود ۳۰۰ دلار در دنیا به فروش می رسد ولی در پژوهشکده معتمد تنها با قیمتی معادل با۲۰ دلار تولید و عرضه می شود.

این دو نمونه بخشی از دستاوردهای محققان این مرزپرگهر در پژوهشکده سرطان در حوزه پژوهش و فناوری بود. به برکت انقلاب اسلامی تعداد این نمونه های موفق امروز در واحدها و پژوهشکده های جهاددانشگاهی فراوان به چشم می آید.

در این بخش از یادداشت خود علاقه مندم تاکید نمایم اگرچه هدف از پژوهش های در حال اجرای محققان در پژوهشکده، صرفا انتشار مقاله نیست ولی خوشبختانه از این منظر نیز دستاوردهای پژوهشکده قابل توجه است. به طوری که در سال های اخیر روند انتشار یافته های علمی محققان از منظر کمی و کیفی رشدی نمائی داشته و در حال حاضر میانگین ضریب تاثیر نشریاتی که مقالات پژوهشگران این پژوهشکده در آن ها منتشر می شوند بالای ۴ است.

مساله دیگر حرکت پژوهشکده در مرزهای فناوری در بخش درمان است. «راه اندازی شبکه ملی پیشگیری، کنترل و درمان سرطان بانوان» ماموریتی ملی است که مجلس شورای اسلامی آن را در سال ۱۴۰۱ به پژوهشکده سرطان معتمد محول کرد. در این راستا تا کنون در استان های خوزستان، مرکزی، خراسان شمالی و سیستان و بلوچستان مراکز تشخیص و غربالگری با تجهیزات بروز راه اندازی شده است.

در همین راستا یکی از کارویژه های پژوهشکده حضور در مناطق کمتر توسعه یافته مانند کنارک، جاسک، امیدیه، بیجار و ... برای غربالگری بود.

همه­­ی آنچه که در این یادداشت بیان شد قطره ای از دستاوردهای جهاددانشگاهی است که در ساختار پژوهشکده سرطان معتمد فرصت ظهور و بروز پیدا نمود. در یادداشت های دیگری تلاش خواهم نمود بیشتر درباره پژوهش های در مرز دانش و در حال اجرای این پژوهشکده به ویژه در زمینه ژن درمانی، سلول درمانی و ویروس درمانی صحبت نمایم.