گروه پژوهشی ژنتیک سرطان پستان

جهت دستیابی به دانش فنی در زمینه فن‌آوریهای نوین علوم زیستی، بسترسازی برای انجام طرح‌های پژوهشی، بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای ضروری بنظر می‌رسد، گروه پژوهشی ژنتیک سرطان پستان فعالیت خود را از سال ۱۳۸۳ در زمینه جنبه های سلولی و مولکولی مرتبط با پاتوژنز، سیر بالینی، تشخیص، درمان و پیش آگهی سرطان پستان آغاز نموده است. این گروه می‌کوشد تا با بهره‌گیری از تکنیک‌ها و دانش سلولی و مولکولی و ژنتیک و نیز برخورداری از ظرفیت‌های سخت‌افزاری و نیروی انسانی و با فراهم آوردن امکانات لازم به منظور رسیدن به اهداف گوناگون با محور تخصصی سرطان در اعتلای این حوزه گام بردارد.

 

  مهمترین زمینه های فعالیت گروه عبارتند از:

  - انجام مشاوره ژنتیک در قالب کلینیک سرطان های فامیلیال و تعیین خطر ابتلا به سرطان پستان

  - اندازه گیری و بررسی ارتباط مارکرهای مولکولی مرتبط با پیش آگهی و میزان بقا و پاسخ به درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان

  - مطالعات سیتوژنتیک سرطان

  - مطالعات سلولی در زمینه سرطان پستان و سلولهای بنیادی سرطانی

  - مطالعات پروتئومیکس جنبه های مختلف سرطان پستان

  - انجام مشاوره ژنتیک در قالب کلینیک سرطان های فامیلیال و تعیین خطر ابتلا به سرطان پستان

 

  کلیه افرادی که در سه گروه ذیل قرار دارند به کلینیک مشاوره ژنتیک جهت انجام مشاوره رایگان معرفی می گردند. مشاوره ژنتیک توسط ۲ پزشک انجام می شود.

  ۱. ابتلای حداقل ۱ نفر از اعضای خانواده به سرطان پستان با سن کمتر از ۴۰ سال

  ۲. و یا ابتلای یک نفر از اعضای خانواده در هر سنی به سرطان پستان دو طرفه

  ۳. و یا ابتلای حداقل ۲ نفر از اعضای خانواده با درجه فامیلی ۱ یا ۲ به سرطان پستان و یا سرطان تخمدان

  ابتدا طی مصاحبه با مشاوره شونده توضیحات مقدماتی در مورد سرطان پستان فامیلی، میزان خطر آن و سایر جنبه ها به فرد ارائه می شود و پس از ترسیم شجره نامه، از بیماران تقاضا می شود افراد درجه ۱ یا ۲ فامیل خود را جهت اخذ نمونه معرفی نمایند. سپس فرد مورد نظر جهت تکمیل فرم های مربوطه به پزشک دوم ارجاع و فرم­های پرونده بیمار تکمیل می­گردد.

 

  

  - اندازه گیری و برر سی ارتباط مارکرهای مولکولی مرتبط با پیش آگهی و میزان بقا و پاسخ به درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان

  از اهداف اصلی این گروه شناسایی،‌ توسعه و اعتبار سنجی بیومارکرهای مولکولی است که در غربالگری و تشخیص زود هنگام سرطان پستان، پیش آگهی، پاسخ به درمان و درمان مبتنی بر ویژگی های فردی نقش دارد. تمرکز اصلی گروه تحقیقات بر روی تغییرات مولکولی ایجاد شده بر روی DNA و RNA در نمونه های تومور و خون افراد مبتلا به سرطان پستان می باشد. از جمله فعالیتهای گروه میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

  ۱-بررسی ارتباط مارکرهای مولکولی مرتبط با پیش آگهی و میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان

  ۲-تعیین ارتباط بیومارکرهای مرتبط با پاسخ به درمان در سرطان پستان

  ۳-ارزیابی مدل های آماری تعیین خطر ابتلا به سرطان پستان

  ۴-اندازه گیری میزان ER ، PR ، HER۲/ neu ، p۵۳ به روش Real Time PCR

  ۵-تعیین موتاسیون های سرطان پستان ارثی BRCA۱ و BRCA۲

  

  -مطالعات سیتوژنتیک سرطان

  درمان سرطان با روش های شیمی درمانی و یا پرتودرمانی سلول های سرطانی و نرمال را متاثر کرده و در پروسه رشد و تقسیم سلولی عمل می کند. ارزیابی اختلالات کروموزومی به دنبال پرتودرمانی و شیمی درمانی با استفاده از روش های سیتوژنتیکی می تواند بهبود و ارتقاء روش های درمانی را به دنبال داشته باشد و بدین ترتیب از سویی برای متخصصین بالینی مفید بوده و از سوی دیگر قشر بیماران مبتلا به سرطان پستان را بهره مند کند.

 

  -مطالعات سلولی در زمینه سرطان پستان و سلولهای بنیادی سرطانی

  درمان سرطان با استفاده از سلولهای بنیادی وارد عصر جدیدی شده است و درمانهای نو ظهور به عنوان رویکرد درمانی خاص در درمان تومورها مطرح هستند. با توجه به اینکه یکی از مکانیزم های ایجاد سرطان نوعی اختلال در سلول های بنیادی است ،مطالعات بیشتر برای پی بردن به شباهت ها و اختلافات بین توده های نرمال و سلول های بنیادی سرطانی و پروسه ی خود تجدیدی آنها لازم به نظر می رسد.

  نکته قابل توجه در زمینه سرطان پستان ،حضور جمعیت سلولی تبدیل شده با بسیاری از خصوصیات سلول های بنیادی است که ممکن است منشا و مسئول نگهداری تومورها باشند. این سلولهای شبه بنیادی به عنوان سلول های بنیادی سرطانی مطرح می باشند و نشان دهنده یک زیر مجموعه ای از سلول ها در تومور هستند و از سلول های تمایز یافته توموری متمایز می باشند. درمانهای سنتی سرطان در برخی از تومورهای debulking موثر هستند اما اغلب در درمان طولانی مدت موفقیتی ندارند که ممکن است به دلیل عدم توانایی این روشهای درمانی در ریشه کن کردن سلول های بنیادی سرطانی باشد، بنابراین درمان های نوین که جمعیت سلولی سلول های بنیادی سرطانی را هدف قرار می دهند می توانند برای درمان تومورهای اولیه و نیز تومور های متاستازی مورد استفاده قرار می گیرند.

  

  -پروتئومیکس جنبه های مختلف سرطان پستان

  در حال حاضر پروژه های توالی یابی ژنومی، توالی های DNA زیادی را فراهم کرده اند که به خودی خود مفهوم زیستی ندارند. اطلاعات زیادی را نمی توان از مطالعه ژنوم بدست آورد. برای مثال مطالعه مکانیسم بسیاری از فرایندهای سلولی (بیماری ها، پیری و تاثیر عوامل محیطی و غیره) با مطالعه ژنوم به تنهایی مقدور نیست. پروتئومیکس به عنوان مطالعه سیستماتیک پروتئوم کد شده توسط ژنوم در یک زمان خاص تعریف شده است که شامل شناسایی، اندازه گیری کمی، تغییرات، برهمکنش ها و موقعیت درون سلولی آنها است. این تکنولوژی امکان اندازه گیری کمی و کیفی طیف وسیعی از پروتئین ها که بیان آنها فنوتیپ سلول را تعیین می کند فراهم نموده است. با تکمیل پروژه های توالی یابی ژنومی و توسعه تکنیک های طیف سنجی جرمی به منظور شناسایی پروتئین ها، پروتئومیکس به یکی از زمینه های اصلی ژنومیکس کارکردی مبدل شده است. پروتئومیکس به همراه مطالعه بیان در سطح RNA تصویر جامعی از پروتئین هایی که در سلول ها، موجودات، بافت ها و اندامک ها بیان می شوند فراهم می کند.

  پروتئومیکس بالینی به طور مقایسه ای به بررسی پروتئوم بافت ها و مایعات بافتی می پردازد. استفاده از پروتئومیکس بر روی نمونه های بالینی به منظور شناسایی نشانگرهای زیستی جدید و پروتئین های عامل بیماری یکی از اهداف دراز مدت است. تاکنون این مهم بواسطه محدودیت در مقدار نمونه و دسترسی به آن،پیچیدگی نمونه های زیستی و ناتوانی در بررسی های کمی دقیق، محدود شده است. در این آزمایشگاه ما از ژل الکتروفورز دو بعدی به همراه طیف سنجی جرمی متوالی برای مطالعه جنبه های مختلف سرطان پستان شامل مطالعه پروتئومیکس نمونه های توموری بافتی و مایعات بدن(پلاسما و سرم) استفاده می کنیم.

 

  این گروه مجهز به آزمایشگاه‌های مولکولی، پروتیئن های نوترکیب،کشت سلولی ، سیتولوژی و پروتئومیکس می‌باشد.

  در زمینه فعالیتهای خدماتی، پژوهشی و آموزشی گروه می‌توان به موارد ذیل اشاره داشت:

  -مشاوره ژنتیک ( که در کلینیک ژنتیک مرکز تحقیقات انجام می شود)

  -بانک نمونه های بیولوژیک

  -استخراج DNA و RNA از انواع بافتهای فریز شده، پارافینه و خون

  -طراحی پرایمر و پروب

  - PCR و RT -PCR

  - Real-Time PCR

  - الکتروفورز

  - PAGE& SDS-PAGE

  - کلونینگ و بیان پروتئین های نوترکیب در میزبان باکتریایی

  - وسترن بلات

  -الیزا

  - الکتروفورز دو بعدی

  - کشت انواع سلول‌های Mamalian و کشت اولیه بافتی

  - تهیه بانک سلولی از رده‌های سرطانی

  -‌ کشت‌ سلولهای خونی به منظور بررسی ناهنجاریهای کروموزومی

  - تکنیک‌های سیتوژنتیک از جمله: کاریوتایپ، FISH ، CGh ، Chromosome Aberration ، Micronuclei