درد پستان
درد پستان یکی از مهمترین شکایات بیماران و شایعترین علت مراجعه آنان به درمانگاههای پستان است. درد پستان بیشتر در زنان جوان و نیز در حوالی یائسگی رخ میدهد. اگر درد پستان شدید باشد، میتواند زندگی فرد و فعالیت روزانه را تحت تاثیر قرار دهد. اما اینکه درد پستان به تنهایی، نشان دهنده سرطان پستان باشد اتفاق نادری است و تنها در کمتر از 10% از زنان درد پستان ممکن است نشانه سرطان باشد. اگر شما درد غیر قابل توجیهی دارید که زندگی شما را مختل کرده و یا اگر به هر دلیلی در مورد سرطان پستان نگران هستید به پزشکتان مراجعه کنید تا مشکل شما بررسی شود.
کمتر زنی را میتوان دید که در دوره زندگی خود درد پستان را تجربه نکرده باشد. با توجه به شیوع بسیار بالای درد پستان در خانمها لزوم آگاهی بیشتر در مورد این مشکل روشن میشود. درد پستان ممکن است باعث ایجاد اضطراب و کاهش کیفیت زندگی افراد زیادی در جامعه شود. این موضوع باعث کاهش بازده کاری درصد قابل توجهی از زنان جامعه در عرصههای اجتماعی میشود. از طرفی وجود این درد باعث اختلالات زیادی در مسایل جنسی افراد میشود. این موضوع در کنار افزایش اضطراب ناشی از بیماری حالتی را پدید میآورد که نتیجه آن بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم بسیاری از افراد جامعه را تحت تاثیر قرار میدهد.
دردهای دورهای پستان
شایعترین علت درد پستان در سنین قبل از یائسگی، واکنش نسبت به تغییرات هورمونی است. این حالت باعث بروز دردهای دورهای در ارتباط با عادت ماهیانه میشود. ممکن است همراه با این دردها اختلالات و بینظمیهای قاعدگی نیز دیده شوند. دردهای دورهای اغلب قبل از شروع هردوره عادت ماهیانه ایجاد میشوند و با شروع خونریزی یا در اوایل عادت ماهیانه، تخفیف مییابند. این دردها معمولاً خفیف هستند و بهصورت درد و حساسیت همراه با سنگینی پستان حس میشوند، اغلب نیمه خارجی پستانها را درگیر میکنند، دو طرفه هستند و با گذشت زمان بهبود مییابند. شدت این درد ثابت نیست و در دورههای مختلف، متفاوت است و حتی ممکن است تا چند سال ادامه پیدا کند. فعالیت فیزیکی شدید و استرس میتواند باعث تشدید درد شود.
دردهای غیر دورهای
این دردها معمولا یک طرفه، و متمرکز در یک نقطه هستند هرچند میتوانند منتشر باشند. معمولا ماهیت درد خنجری یا سوزشی است. علت این دردها نیز میتواند تغییرات هورمونی باشد اما اکثرا منشا دیگری دارد از جمله دردهای عضلانی- استخوانی، آرتریت، دردهای منتشره از منشا ستون فقرات و درد قلبی، ضربه به پستان، کیستهای پستان و تودههای خوشخیم یا بدخیم پستان میتوانند باعث ایجاد درد غیر دورهای در پستان شوند.
ارزیابی درد پستان شامل چه مراحلی است؟
معاینه: معاینه کلینیکی توسط پزشک انجام میشود. بافت پستان و غدههای لنفاوی بررسی میشوند و نواحی مرتبطی مانند قلب ریه و قفسه سینه و شکم نیز معاینه میشوند. سابقه بیماریها و مصرف داروها بررسی میشوند و در صورتی که نیاز باشد بررسیهای بیشتری نیز ممکن است انجام شوند.
ماموگرافی: اگر توده، کیست، بافت مشکوک یا غیرطبیعی در بافت پستان یافت شود ممکن است پزشک به شما ماموگرافی را توصیه کند. ممکن است با معاینه طبیعی نیز پزشک ماموگرافی را توصیه کند چون احتمال دارد بافت غیرطبیعی کوچک باشد و در معاینه مشخص نشود. اگرچه معمولا برای سنین بالای 40 سال این روش توصیه میشود.
سونوگرافی: پزشک با توجه به نتیجه معاینات از بررسیهای تکمیلی استفاده میکند. سونوگرافی بافت پستان معمولا برای افراد زیر 40 سال که کاندید ماموگرافی نیستند استفاده میشود و ممکن است برای ارزیابی درد نیز درخواست شود.
بیوپسی: تودههای مشکوک یا بافتهای غیرطبیعی ممکن است نیاز به نمونهبرداری داشته باشند. معمولا برای نمونهبرداری به میزان کمی از بافت نیاز است که برای تشخیص به پاتولوژی فرستاده میشود.
درمان: با توجه به اینکه دردهای پستان به دو دسته دردهای دورهای و غیردورهای تقسیم میشوند درمان آن نیز تا حدودی میتواند متفاوت باشد.
آنچه در مورد دردهای دورهای پستان حائز اهمیت است تنظیم دورههای قاعدگی و وضعیت هورمونی بیمار است. در صورتی که شما مبتلا به درد پستان هستید و دورههای عادت ماهیانه شما طبیعی و منظم است، چنانچه درد شدید نباشد دارو تجویز نمیشود، ولی اگر دچار دردهای شدید هستید درمانهای دارویی از قبیل مسکنهای معمولی، آرامبخشها، ویتامین E و داروهای هورمونی بنا به صلاحدید پزشک توصیه میشود. نکته حائز اهمیت اینکه هرگونه درمان برای درد پستان لازم است پس از اطمینان از عدم وجود بدخیمی صورت بگیرد، لذا تجویز هرگونه دارویی باید به صلاحدید پزشک باشد. همچنین باید علت زمینهای ایجاد کننده برطرف شود. پوشیدن لباس زیر مناسبی که به بافتها فشار وارد نکند و حمایت کافی از بافت پستان ایجاد کند، تغییر روش جلوگیری از بارداری، تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم توصیه میشود.
در مورد دردهای غیردورهای پستان اگر چه حصول اطمینان از بدخیم نبودن علت درد اهمیت بیشتری دارد ولی با توجه به اینکه این نوع درد میتواند همراهی بیشتری با بیماریهای خوشخیم پستان داشته باشد اقدامات تشخیصی بیشتر توصیه میشوند. چنانچه کیست یا توده پستان یا بیماریهایی با منشا غیر از پستان باعث ایجاد این درد شده باشند، لازم است که درمان آن بیماری به صورت اختصاصی صورت گیرد.
اما در بسیاری از موارد نیز علت مشخص برای بروز درد یافت نمیشود و لذا چنانچه بیمار از اینکه بیماری سرطانی ندارد مطمئن شود، در بسیاری از موارد درد وی بهبود قابل ملاحظهای پیدا میکند. چرا که این نوع درد بیش از دردهای دورهای در اثر اضطراب و ترس از سرطان بروز پیدا میکند.
جهت انجام معاینه و دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید به کلینیک بیماریهای پستان پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی مراجعه نموده و یا با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
تلفن صدای مشاور: 66404020-021
منبع:
- آشنایی با بیماریهای پستان، شهپر حقیقت و همکاران
گردآوری و تنظیم: لیلا حیدری، کارشناس گروه پژوهشهای بالینی پژوهشکده سرطان معتمد