سرطان های فامیلی و توارثی

بیش از 50 نوع سرطان فامیلی و توارثی ، شناخته شده است. اکثر این ها در الگوی توارث غالب، توسط جهش هایی با نفوذ پذیری بالا ایجاد می شوند. گاهی اوقات سرطان می تواند در یک خانواده وجود داشته باشد اما در بروز آن حتی یک جهش ارثی نیز موثر نباشد. به عنوان مثال، یک محیط و یا شیوه زندگی مشترک، مانند مصرف دخانیات، می تواند باعث ایجاد سرطان های مشابه در میان اعضای خانواده شود. جهش های ژنتیکی تاثیر گذار در بسیاری از سرطان های فامیلی و توارثی، شناسایی شده است و آزمایش ژنتیکی می تواند تایید کند که یک بیماری در نتیجه سرطان ارثی است . این جهش ها می توانند خطر ابتلا افراد به سرطان را از طریق مکانیسم ها ی گوناگون افزایش دهند. جهش در ژن های کنترل کننده رشد و تعمیر DNA آسیب دیده به احتمال زیاد با افزایش خطر ابتلا به سرطان همراه است.
 

  لیست زیر شامل برخی از متداولترین سرطان های فامیلی و توارثی است که برای آنها تست ژنتیکی در دسترس می باشد .

 

  · سرطان پستان و تخمدان ارثی

 

  سرطان پستان و تخمدان ارثی ( HBOC ) بر اثر جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 ایجاد می شود. زنان حامل جهش در ژن های BRCA نسبت به زنان فاقد جهش ، به احتمال بیشتری در طول عمر خود به سرطان پستان و تخمدان مبتلا می شوند. همچنین مردان حامل جهش در ژن های BRCA ، به احتمال بیشتری در دوره حیات خود به سرطان سینه و سرطان پروستات مبتلا می شوند . علاوه بر این، برخی از خانواده ها دارای بروز بالاتری از سرطان های دیگر از جمله پانکراس و ملانوم هستند .

 

  · سرطان کولون (روده بزرگ)

 

  موارد خانوادگی سرطان کولون (روده بزرگ) در دو طبقه دسته بندی می شوند .

  1. پولیپوز آدنومایی فامیلی

  بیماری غالب اتوزومی که کولون با صدها هزار پولیپ پوشانده می شود . پولیپ ها ( آدنوم ها ) بدخیم نیستند اما اگر در جای خود باقی بمانند یک یا چند تا از آنها به کارسینوم مهاجم تبدیل می شوند . جهش در ژن APC که یک بازدارنده تومر است علت آن می باشد .

 

  2. سرطان کولون غیر پولیپوز ارثی ( سندرم لینچ I )

 

  این سرطان دارای الگوی اتوزومی غالب و با نفوذپذیری بالا می باشد ، ژن های مسبب آن توسط آنالیز پیوستگی در خانواده های مبتلا در دو مکان 2p21 و 3p21.3 ‌ نقشه یابی شدند . مطالعه بر روی تومورهای FAP و پولیپ هایی که پیش از آنها به وجود می آیند فقدان هتروزیگوسیتی ( LOH ) را نشان داده است که منجر به توصیف مؤثری از وقایع مولکولی درگیر در تکامل چند مرحله ای تومورها شده است . با این وجود مطالعات LOH مشابه بر روی تومورهای بیماران مبتلا به سندرم لینچ نوع I نتایج غیر منتظره ای را نشان داد که به نظر می رسد نمونه های تومور به جای فقدان آلل در DNA ذاتی دارای آلل های اضافه جدیدی از مارکرهای میکروستلایتی بودند . بیماران دارای سندرم لینچ I ذاتاً برای جهش فقدان عملکرد به خصوص در MSH2 و MLH1 هتروزیگوس هستند . سلول های نرمال آنها همچنان دارای یک سیستم ترمیم اشتباه ( mismatch repair ) صحیح می باشند و ناپایداری میکروستلایتی را نشان نمی دهند . در یک تومور، کپی دوم از طریق مکانیسم هایی مانند جهش نقطه ای، حذف آلل نوع وحشی ، از دست رفتن کلی کروموزوم توسط عدم جدایی میتوزی و نوترکیبی میتوزی از بین می رود یا حداقل در مورد MLH1 ممکن است به واسطه متیلاسیون پروموتر خاموش شده است و این ژن سالم باشد .

 

 

 

 

• سندرم لی – فرامنی

   

    سندرم لی - فرامنی غالبا به واسطه وجود یک جهش لایه زاینده در ژن p53 شناسایی شده و منجر به کسب آمادگی جهت ابتلا به طیف وسیعی از سرطان ها می گردد. این سندرم یک بیماری اتوزومی غالب است بنابراین یک فرد بیمار با احتمال 50 درصد جهش را به نسل بعد منتقل می کند. در این بیماران خطر ابتلا به سرطان از سن 50 سالگی در مقایسه با جمعیت عادی 25 برابر افزایش یافته است. ابتلا به سرطان در سنین پایین و ظهور تومورهای اولیه فراوان از ویژگی های این سندرم به شمار می رود. انواع سرطان های مشاهده شده در خانواده های حامل جهش شامل سارکوما، سرطان سینه، لوسمی و تومورهای مغزی می باشد. در این سندرم، سرطان در طی نسل های متمادی در سنین پایین تری رخ می دهد. محصول پروتئینی ژن جهش یافته p53 به عنوان محافظ ژنوم عمل نمی کند و تجمع جهش ها در سلول بدن باقی مانده و سرانجام منجر به تشکیل تومور می گردد.

   

• سندرم فون هیپل لیندائو ( VHL )

   
  سندرم فون هیپل لیندائو ( VHL ) یک اختلال چند سیستمی است که با رشد غیر طبیعی رگهای خونی ( به نام همانژیوبلاستوما یا آنژیوما ) همراه است . همانژیوبلاستوما ممکن است در شبکیه ، مناطق خاصی از مغز ، طناب نخاعی و دیگر بخش های سیستم عصبی توسعه پیدا کند . انواع دیگر تومورها می تواند در غده ی آدرنال ، کلیه و لوزالمعده ایجاد شود . افراد مبتلا به VHL دارای ریسک بالاتری برای توسعه انواع خاصی از سرطان ، به خصوص سرطان کلیه هستند. تقریبا همه افراد مبتلا به بیماری فون هیپل لیندائو دارای جهش هایی در ژن VHL می باشند .

   

• سندرم نئوپلازی متعدد اندوکرین ( MEN )

   

    بیماران مبتلا به سندرم نئوپلازی متعدد اندوکرین ( MEN )، مستعد تومورهای غدد درون ریز می باشند . سیستم اندوکرین شامل غددی هستند که به درون جریان خون هورمون ترشح می کن د و از این طریق فرایندهای متعددی را در داخل بدن کنترل می کنند. سیستم غدد درون ریز ابزاری در تنظیم خلق و خو، رشد و سوخت و ساز بدن و همچنین عملکرد جنسی و فرآیندهای باروری می باشد. غدد اصلی سیستم اندوکرین که در سندرم نئوپلازی متعدد اندوکرین تحت تاثیر قرار می گیرند شامل هیپوفیز ، پارا تیروئید، تیروئید ،، غده آدرنال و پانکراس است . در حال حاضر، دو سندرم MEN1 و MEN2 متمایز وجود دارد . جهش در ژن MEN1 باعث ایجاد سندرم نئوپلازی متعدد اندوکرین نوع 1 و جهش در ژن RET باعث ایجاد سندرم نئوپلازی متعدد اندوکرین نوع 2 می شود.